Σκοπός του προγράμματος για άλλη μια χρονιά είναι η διοργάνωση πανηγυριού Φυσικών Επιστημών (science fair) σε ανοικτή εκδήλωση προσβάσιμη για μαθητές/τριες Δημοτικού και Γυμνασίου αλλά και πολίτες της πόλης μας.
Για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης αυτής δήλωσαν συμμετοχή 50 μαθητές και μαθήτριες Γ Γυμνασίου, που εργάστηκαν από την αρχή της σχολικής χρονιάς υπό την καθοδήγηση των καθηγητών κ.Τσισμανίδη Βασίλειο (Φυσικό) και κ.Νίκα Αικατερίνη (Χημικό).
Μέσω αντίστοιχου αιτήματος που υποβλήθηκε στο Δήμο Βέροιας, η παρουσίαση του πανηγυριού έγινε (λόγω βροχής) στο φουαγιέ του Χώρου Τεχνών, με τον Δήμο Βέροιας να συνεισφέρει σε οικονομικό και υλικοτεχνικό επίπεδο.
Στο Πανηγύρι Φυσικών Επιστημών περιλαμβάνονταν οι ακόλουθες δράσεις:
1) πειράματα επίδειξης από τους μαθητές και μαθήτριες του προγράμματος που σχετίζονται με τη Φυσική και τη Χημεία και περιέχουν έναν βαθμό εντυπωσιασμού.
2) διαδραστικά πειράματα στα οποία οι παρευρισκόμενοι θεατές του πανηγυριού αλληλεπίδρασαν με τις εγκατεστημένες συσκευές μας, ώστε να προβληματιστούν και να διδαχθούν από τον κόσμο των Φυσικών Επιστημών. Καθοδηγητές και εμψυχωτές των παραπάνω διαδραστικών πειραμάτων ήταν μαθητές και μαθήτριες του προγράμματός μας.
1) πειράματα επίδειξης από τους μαθητές και μαθήτριες του προγράμματος που σχετίζονται με τη Φυσική και τη Χημεία και περιέχουν έναν βαθμό εντυπωσιασμού.
2) διαδραστικά πειράματα στα οποία οι παρευρισκόμενοι θεατές του πανηγυριού αλληλεπίδρασαν με τις εγκατεστημένες συσκευές μας, ώστε να προβληματιστούν και να διδαχθούν από τον κόσμο των Φυσικών Επιστημών. Καθοδηγητές και εμψυχωτές των παραπάνω διαδραστικών πειραμάτων ήταν μαθητές και μαθήτριες του προγράμματός μας.
Οι εκπαιδευτικοί και παιδαγωγικοί στόχοι που έθεσε το πρόγραμμα για τη φετινή χρονιά είναι οι παρακάτω:
- Οι μαθητές να εξοικειωθούν με την κατασκευή-προετοιμασία πειραματικών διατάξεων
- Οι μαθητές να μάθουν να ερμηνεύουν φυσικά και χημικά φαινόμενα
- Οι μαθητές να μάθουν να δουλεύουν ομαδοσυνεργατικά
- Οι μαθητές να βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή τους στις Φυσικές Επιστήμες
- Οι μαθητές να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη
- Οι μαθητές να βελτιώσουν τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες
Τα πειράματα που ανέλαβαν να προετοιμάσουν και να παρουσιάσουν οι μαθητές και μαθήτριες του προγράμματος είναι τα παρακάτω:
ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ
1) ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ
Κατασκευάστηκε διάταξη που να επιδεικνύει πώς λειτουργεί η παροχή νερού από ένα υδραγωγείο προς την κατανάλωση μέσα από υπόγειους σωλήνες. (Πείραμα βασισμένο στην παράγραφο της υδροστατικής πίεσης της Β Γυμνασίου).
Κατασκευάστηκε διάταξη που να επιδεικνύει πώς λειτουργεί η παροχή νερού από ένα υδραγωγείο προς την κατανάλωση μέσα από υπόγειους σωλήνες. (Πείραμα βασισμένο στην παράγραφο της υδροστατικής πίεσης της Β Γυμνασίου).
2) ΚΟΥΤΑΚΙ ΠΟΥ ΤΣΑΛΑΚΩΝΕΤΑΙ
Βράζουμε νερό σε κουτάκι αναψυκτικού και μετά το βυθίζουμε αντεστραμμένο σε δοχείο με κρύο νερό, οπότε το κουτάκι τσαλακώνεται. (Πείραμα για την επίδειξη της ατμοσφαιρικής πίεσης, Φυσική Β Γυμνασίου).
Βράζουμε νερό σε κουτάκι αναψυκτικού και μετά το βυθίζουμε αντεστραμμένο σε δοχείο με κρύο νερό, οπότε το κουτάκι τσαλακώνεται. (Πείραμα για την επίδειξη της ατμοσφαιρικής πίεσης, Φυσική Β Γυμνασίου).
3) ΠΟΤΗΡΙΑ ΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ
Μέσα σε δοχείο με ηλιέλαιο «κρύβονται» ποτήρια και δοκιμαστικοί σωλήνες από γυαλί. (Πείραμα για την επίδειξη της διάθλασης και του δείκτη διάθλασης από την Φυσική Γ Γυμνασίου).
Μέσα σε δοχείο με ηλιέλαιο «κρύβονται» ποτήρια και δοκιμαστικοί σωλήνες από γυαλί. (Πείραμα για την επίδειξη της διάθλασης και του δείκτη διάθλασης από την Φυσική Γ Γυμνασίου).
4) ΜΗ ΝΕΥΤΩΝΕΙΑ ΥΓΡΑ
Ανακατεύοντας κορν φλάουρ και νερό, παρουσιάστηκε η εντυπωσιακή συμπεριφορά ρευστού με μεταβλητό συντελεστή ιξώδους.
Ανακατεύοντας κορν φλάουρ και νερό, παρουσιάστηκε η εντυπωσιακή συμπεριφορά ρευστού με μεταβλητό συντελεστή ιξώδους.
5) ΜΕΤΡΗΣΗ ΑΝΤΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΩΝ
Πειραματική μέτρηση των ανθρώπινων αντανακλαστικών, βασισμένη στο φαινόμενο της ελεύθερης πτώσης (ύλη που διδάσκεται στην Φυσική της Α Λυκείου).
Πειραματική μέτρηση των ανθρώπινων αντανακλαστικών, βασισμένη στο φαινόμενο της ελεύθερης πτώσης (ύλη που διδάσκεται στην Φυσική της Α Λυκείου).
6) ΠΕΡΙΣΚΟΠΙΟ
Κατασκευάστηκαν τρία περισκόπια (ένα από μακετόχαρτο και δύο από σωλήνες PVC) για την επίδειξη της ανάκλασης του φωτός από καθρέπτες (Φυσική Γ Γυμνασίου).
Κατασκευάστηκαν τρία περισκόπια (ένα από μακετόχαρτο και δύο από σωλήνες PVC) για την επίδειξη της ανάκλασης του φωτός από καθρέπτες (Φυσική Γ Γυμνασίου).
7) ΒΑΡΟΥΛΚΟ
Σε κατάλληλη μεταλλική κατασκευή δίνεται η ευκαιρία να φανεί πόσο εύκολα μπορεί να ανυψωθεί μια κλούβα με σίδερα (20kg) με ελάχιστη μυϊκή προσπάθεια. (Δεν έχει άμεση συνάφεια με ύλη του Γυμνασίου, αλλά δίνει ερεθίσματα για προβληματισμό πάνω στις απλές μηχανές και την χρήση τους).
Σε κατάλληλη μεταλλική κατασκευή δίνεται η ευκαιρία να φανεί πόσο εύκολα μπορεί να ανυψωθεί μια κλούβα με σίδερα (20kg) με ελάχιστη μυϊκή προσπάθεια. (Δεν έχει άμεση συνάφεια με ύλη του Γυμνασίου, αλλά δίνει ερεθίσματα για προβληματισμό πάνω στις απλές μηχανές και την χρήση τους).
πειραματα χημειασ
1) ΑΠΑΝΘΡΑΚΩΣΗ ΖΑΧΑΡΗΣ
Το πυκνό θειικό οξύ διαθέτει εντονότατη αφυδατική δράση και όταν έρθει σε επαφή με οργανική ύλη, όπως η ζάχαρη, την απανθρακώνει αφαιρώντας μόρια ύδατος.
Το πυκνό θειικό οξύ διαθέτει εντονότατη αφυδατική δράση και όταν έρθει σε επαφή με οργανική ύλη, όπως η ζάχαρη, την απανθρακώνει αφαιρώντας μόρια ύδατος.
2) ΔΙΑΛΥΣΗ ΦΕΛΙΖΟΛ ΣΕ ΑΚΕΤΟΝΗ
Το φελιζόλ είναι ένα διογκωμένο πολυμερές. Έχει πάρα πολύ αέρα εγκλωβισμένο στο πλέγμα του, γεγονός που το κάνει πολύ ελαφρύ. Η ακετόνη διαλύει το φελιζόλ. Ο αέρας απελευθερώνεται και μένει ένα διαφανόλευκο κολλώδες υλικό (γλίτσα), η μη διογκωμένη πολυστερίνη.
Το φελιζόλ είναι ένα διογκωμένο πολυμερές. Έχει πάρα πολύ αέρα εγκλωβισμένο στο πλέγμα του, γεγονός που το κάνει πολύ ελαφρύ. Η ακετόνη διαλύει το φελιζόλ. Ο αέρας απελευθερώνεται και μένει ένα διαφανόλευκο κολλώδες υλικό (γλίτσα), η μη διογκωμένη πολυστερίνη.
3) ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ ΠΥΡΑΥΛΩΝ
Αναμιγνύοντας σόδα και ξύδι παράγεται αέριο διοξείδιο του άνθρακα που υπό πίεση μπορεί να κάνει ένα μπουκάλι να ανυψωθεί σαν πύραυλος.
Αναμιγνύοντας σόδα και ξύδι παράγεται αέριο διοξείδιο του άνθρακα που υπό πίεση μπορεί να κάνει ένα μπουκάλι να ανυψωθεί σαν πύραυλος.
4) ΜΠΛΕ ΦΙΑΛΗ
Προσθέτουμε τον δείκτη μπλε του μεθυλενίου σε βασικό διάλυμα γλυκόζης και παρατηρούμε την αλλαγή του χρώματος του διαλύματος, ως αποτέλεσμα της οξειδοαναγωγικής αντίδρασης του δείκτη. Ανακινώντας τη φιάλη οξειδώνουμε το μπλε του μεθυλενίου και γίνεται μπλε, ενώ αφήνοντας τη φιάλη σε ηρεμία, τον ανάγουμε και αποχρωματίζεται
Προσθέτουμε τον δείκτη μπλε του μεθυλενίου σε βασικό διάλυμα γλυκόζης και παρατηρούμε την αλλαγή του χρώματος του διαλύματος, ως αποτέλεσμα της οξειδοαναγωγικής αντίδρασης του δείκτη. Ανακινώντας τη φιάλη οξειδώνουμε το μπλε του μεθυλενίου και γίνεται μπλε, ενώ αφήνοντας τη φιάλη σε ηρεμία, τον ανάγουμε και αποχρωματίζεται
5) ΞΗΡΟΣ ΠΑΓΟΣ
Προσθέτουμε ξηρό πάγο (στερεό διοξείδιο του άνθρακα) σε ένα μπολ με ζεστό νερό. Μόλις σχηματιστεί «ομίχλη» περνάμε μια βαμβακερή λωρίδα ποτισμένη με σαπουνόνερο πάνω από το μπολ για να δημιουργήσουμε γιγάντια φυσαλίδα. Επίσης παγιδεύουμε το διοξείδιο του άνθρακα σε φυσαλίδες σαπουνόνερου και τις σπάμε βλέποντας το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που μοιάζει με καπνό να «δραπετεύει» και να απλώνεται παντού.
Προσθέτουμε ξηρό πάγο (στερεό διοξείδιο του άνθρακα) σε ένα μπολ με ζεστό νερό. Μόλις σχηματιστεί «ομίχλη» περνάμε μια βαμβακερή λωρίδα ποτισμένη με σαπουνόνερο πάνω από το μπολ για να δημιουργήσουμε γιγάντια φυσαλίδα. Επίσης παγιδεύουμε το διοξείδιο του άνθρακα σε φυσαλίδες σαπουνόνερου και τις σπάμε βλέποντας το διοξείδιο του άνθρακα (CO2) που μοιάζει με καπνό να «δραπετεύει» και να απλώνεται παντού.
6) ΕΠΙΜΕΤΑΛΛΩΣΗ ΚΕΡΜΑΤΩΝ
Μετατρέπουμε ένα χάλκινο κέρμα σε ασημένιο χρησιμοποιώντας την κλασική διαδικασία της επιμετάλλωσης με ψευδάργυρο, η οποία βασίζεται στον γαλβανισμό και χρησιμοποιείται ευρύτατα για αντιδιαβρωτική προστασία. Θερμαίνοντας το «ασημένιο» κέρμα στη φλόγα σχηματίζεται ένα κράμα που το μετατρέπει σε «χρυσό».
Μετατρέπουμε ένα χάλκινο κέρμα σε ασημένιο χρησιμοποιώντας την κλασική διαδικασία της επιμετάλλωσης με ψευδάργυρο, η οποία βασίζεται στον γαλβανισμό και χρησιμοποιείται ευρύτατα για αντιδιαβρωτική προστασία. Θερμαίνοντας το «ασημένιο» κέρμα στη φλόγα σχηματίζεται ένα κράμα που το μετατρέπει σε «χρυσό».
7) ΟΔΟΝΤΟΚΡΕΜΑ ΕΛΕΦΑΝΤΑ
Φτιάχνουμε μια «οδοντόκρεμα για ελέφαντες» η οποία βασίζεται στην αντίδραση διάσπασης του οξυζενέ (Η2Ο2) προς νερό και οξυγόνο με τη χρήση διαλύματος ιωδιούχου καλίου (ΚΙ) ως καταλύτη. Με την προσθήκη επίσης υγρού απορρυπαντικού πιάτων παρατηρείται ο σχηματισμός μεγάλης στήλης αφρού που ξεχειλίζει (χρωματιστή «οδοντόκρεμα»).
Φτιάχνουμε μια «οδοντόκρεμα για ελέφαντες» η οποία βασίζεται στην αντίδραση διάσπασης του οξυζενέ (Η2Ο2) προς νερό και οξυγόνο με τη χρήση διαλύματος ιωδιούχου καλίου (ΚΙ) ως καταλύτη. Με την προσθήκη επίσης υγρού απορρυπαντικού πιάτων παρατηρείται ο σχηματισμός μεγάλης στήλης αφρού που ξεχειλίζει (χρωματιστή «οδοντόκρεμα»).